EU kêu gọi trừng phạt Campuchia (VOA)
Quốc hội châu Âu bỏ phiếu để cứu xét đình chỉ quy chế ưu đãi thương
mại "Tất cả trừ vũ khí" dành cho Campuchia để tiếp cận thị trường Liên
minh Châu Âu (EU). Đây là một động thái để đáp trả việc Campuchia quay
trở lại với chế độ độc tài.
Quyết định này có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho Campuchia. Phân
nửa lượng hàng hóa mà nước này sản xuất được xuất khẩu sang thị trường
EU, chủ yếu là các mặt hàng may mặc và giày dép.
Hơn nửa triệu người Campuchia đang làm việc trong hai ngành công nghiệp này.
Trong buổi họp hôm thứ Năm, một đề nghị được chấp thuận để lên án
quyết định của Phnom Penh, giải tán đảng đối lập trong nước. Các nghị sĩ
EU kêu gọi Ủy viên thương mại Cecilia Malmström hãy "xem xét ngay" đặc
quyền miễn thuế quan và không hạn ngạch của Campuchia đối với thị trường
chung châu Âu thông qua cơ chế “Tất cả trừ vũ khí” (EAB)
Kiến nghị có đoạn viết: "... Nếu Campuchia có hành động không đúng
với nghĩa vụ của mình theo quy định của EBA, thì những ưu đãi về thuế
quan mà Campuchia đang được hưởng sẽ tạm thời bị thu hồi."
Các nghị sĩ kêu gọi cơ quan hành động đối ngoại của EU lập ra một
danh sách các cá nhân chịu trách nhiệm về quyết định giải tán đảng đối
lập Campuchia và các vụ vi phạm nhân quyền khác, để trong tương lai có
thể trừng phạt những người này, như hạn chế cấp thị thực và đóng băng
tài sản.
Nhà lập pháp của EU Charles Tannock nói với quốc hội rằng việc giải
tán Đảng Cứu Quốc Campuchia và tống giam ông Kem Sokha, thủ lãnh đảng
này, là một "đòn giáng" lên nền dân chủ và là "động thái tiêu biểu của
một bạo chúa".
Ông Tannock nói: "Người dân Campuchia, sau chế độ diệt chủng Khmer Đỏ
trong thế kỷ qua, xứng đáng được hưởng dân chủ, họ xứng đáng được hưởng
một cuộc sống tốt đẹp hơn."
Hoa Kỳ và EU đều ngưng tài trợ cho cuộc bầu cử của Campuchia vào năm
tới, trong khi Washington ghi tên hàng chục quan chức chính phủ nước này
vào danh sách hạn chế thị thực như một phản ứng chống chiến dịch đàn áp
phe đối lập, xã hội dân sự và truyền thông của chính phủ Campuchia hiện
nay.
Thụy Điển đã đình tất cả các chương trình viện trợ mới cấp chính phủ cho Campuchia trừ giáo dục hoặc nghiên cứu.
Hôm thứ Tư (13/12), trong chuyến thăm không được thông báo tới Phnom
Penh, Phó Bộ Trưởng Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ phụ trách khu vực Đông Nam Á
Patrick Murphy nói với các phóng viên rằng Washington đang xem xét các
biện pháp khác chống lại chế độ đương quyền ở Campuchia.
Tại phiên điều trần của Quốc hội để thảo luận các biện pháp chế tài
hôm thứ Ba 12/12 tại Washington, nhà lập pháp Brad Sherman của đảng Dân
chủ, đại diện tiểu bang California, nói Hoa Kỳ và Nhật Bản cần phối hợp
hành động chống lại chế độ Hun Sen.
Chính phủ của Thủ tướng Hun Sen đã gạt sang một bên những lời đe dọa
của các chính phủ phương Tây sẽ trừng phạt nước ông, cho rằng các chính
phủ phương Tây không còn có ảnh hưởng gì nhờ sức mạnh kinh tế đang lên
và sự hào phóng của Trung Quốc.
Trong một bài phát biểu hôm thứ Sáu (15/12), ông Hun Sen một lần nữa
lên tiếng thách thức EU và Mỹ phong tỏa tài sản của các quan chức đảng
ông và tuyên bố ông không có tiền ở ngoài nước.
“[Anh] không cần phải đe dọa. Hãy thực hiện đi. Nếu anh giỏi thì hãy
làm điều đó đi. Hãy (xem) anh làm điều đó, " ông Hun Sen nói.
Đề cập đến một bài viết trên tờ Bưu Điện Phnom Penh, Thủ tướng Hun
Sen nêu ra một sự thiếu hành động cụ thể từ năm nghị quyết trước đây của
EU cho thấy động thái như vậy có ít tác động.
"Mặt khác, EU cần có sự nhất trí," ông Hun Sen nói, ám chỉ đến yêu
cầu phải có một sự thống nhất của 28 quốc gia thành viên để EU thông qua
các quyết định liên quan đến các vấn đề ngoại giao.
Ủy viên Thương mại EU Cecilia Malmström đã không trả lời yêu cầu bình
luận của VOA. Đại sứ EU tại Cambodia George Edgar cho biết trong một
trả lời bằng email rằng Cơ quan Hành động Đối ngoại Châu Âu và Cao ủy
châu Âu sẽ xem xét nghiêm túc các khuyến nghị trong Nghị quyết nhưng từ
chối bình luận thêm.
Thủ tướng Hun Sen cũng cho rằng các doanh nghiệp nước ngoài sẽ phớt
lờ luật pháp của các chính phủ của họ nếu các biện pháp trừng phạt
thương mại áp đặt lên Campuchia.
"Không phải tất cả mọi người chỉ theo những gì anh muốn làm - biện pháp chế tài của anh, yêu cầu của anh," ông nói.
Mỹ và EU chiếm phần lớn lượng xuất khẩu của Campuchia – trị giá hàng
tỷ đô la – trong khi Trung Quốc đang có thặng dư thương mại lớn với
vương quốc nhỏ bé này.
Đầu tư của Trung Quốc vào Campuchia gần đạt mức 1 tỷ USD vào năm
ngoái – vượt qua tất cả các quốc gia khác – trong khi Bắc Kinh cũng cung
cấp hàng trăm triệu đô la tiền viện trợ và các khoản vay giành cho cơ
sở hạ tầng trị giá nhiều tỷ đô la. Hơn 60% các nhà máy may mặc của
Campuchia thuộc sở hữu của Trung Quốc.
Chiến dịch đàn áp kéo dài của ông Hun Sen đối với các lãnh đạo đối
lập được hậu thuẫn bằng những cáo buộc rằng họ đã âm mưu với Mỹ để lật
đổ ông ta trong một cuộc cách mạng màu.
Thủ tướng Campuchia đã không đưa ra được bằng chứng đáng tin cậy nào
để củng cố thuyết âm mưu này và các nhà quan sát nói chế độ của ông đã
tiêu diệt đối thủ trước kỳ bầu cửa vì họ hoảng sợ trước các kết quả thăm
dò tốt của đảng đối lập CNPR trong 2 cuộc trưng cầu trước đây.